Çalışmanın çıkış noktası:

Köçeklik, kadın kılığında dans eden erkeği merkezde olduğu bir gelenek; genellikle iki köçek, iki davulcu ve iki zurnacıdan oluşan ekipler tarafından icra ediliyor. Günümüzde özellikle Batı Karadeniz’de (Sinop; Kastamonu…vd) hâlâ canlılığını koruyor. Hem önyargıyla yaklaşılıp inkâr edilebilen hem de oldukça popülerleştirilebilen bir kültür. Örneğin köçek ekipleri televizyonlardaki gündüz kuşağı kadın programlarına çok çıkıyor; bazı programlarda ise “karikatürleştirilerek” sunuluyor. (kötü makyajlar, komik danslar…vs)

kaynak:Köçek, Wikipedia, the Free Encyclopedia. ve http://www.ulukayakoyu.com/adetlerimiz.htm


BGST ve BÜFK’te uzun süredir geleneksel danslar alanında alternatif toplumsal cinsiyet politikalarının araştırıldığı çalışmalar yürütülüyor; sergilemeler yapılıyor. Biz, bu gelenekten gelen BGST’li ve BÜFK’lü üç kişi, canlılığını koruyan bir dans geleneği olan köçeklik üzerine çalışma yürütmeye karar verdik. Geleneksel danslardaki bedensel tavırların farklılığını ve geçişkenliğini deneyebileceğimiz bir sergileme planlıyoruz. Kadın-erkek-transseksüel kimliklerin sahnede hem ayrı tavırlarla dans edeceği, hem de belli anlarda ortaklaşabileceği bir sergileme planlarken çıkış noktamız toplumsal kimliklerin sürekli “inşa” halinde olması. Son dönem yapılan çalışmaların da ortaya çıkardığı gibi, cinsel kimlik ve cinsel yönelim kadın-erkek düalizminin ötesinde birçok farklı olasılığa açık. Heteroseksist folklor piyasasının sergilemelerine hakim olan kadın ve erkek tavırları ise toplumsal gerçekliği yansıtmıyor. Gerçekte ne dansçı kimlikleri ne de dans tavırları bu kadar “sabit” değil; çok daha değişken ve farklı icralara-yorumlara açık. Bir kişinin birden fazla tavrı kendi bedeninde cisimleştirmesi olası; aslında geleneksel dans malzemesi içinde de bu tür geçişkenliklere rastlamak mümkün…
……………………

Hedefler:

  • Atölye çalışması: yaklaşık 1 saatlik performatif sunum. (Mart ayında –yetişebilirse 8 Mart haftasında- kısa bir sergileme, ardından dramaturji sunumu.
    (BÜFK’lü müzisyenlerle ilişkilenerek orta vadede sahne çalışmasına evrilebileceğini düşünüyoruz; BÜFK 2009 gösterisinde bir sahne olabilir.)
  • Folklora Doğru 69’a dosya:
    1) Feminist Yaklaşımlar’da yayınlanan yazı:
    Dans Erkeği “Bozar” mı? Sinop’ta Köçeklik Geleneğine Kısa Bir Bakış“, Berna Kurt
    2) Dramaturji yazısı (okuma notları; çalışma notları, süreç, değerlendirme…vs.)

Kadro:

Berna-Hakan Mörek-Semih (BÜFK) (ve belli bir aşamadan sonra dış göz konumunda Banu ve BÜFK üyeleri)

Takvim:

Sinop köçeklerinin görüntü kayıtlarından kişisel deşifrasyon yapılacak. Şimdilik belirlenen üçlü sahne çalışması tarihleri:
15 Ocak 2009 Perşembe (Taksim-bina)
18 Ocak 2009 Pazar (Taksim-bina)
22 Ocak 2009 Perşembe (Taksim-bina)
İlk okuma buluşması: (Semih-Berna) 25 Aralık 2008.

Okuma listesi: [[dipnot1]]

  • Zeynep Direk, Judith Butler: Toplumsal Cinsiyet ve Bedenin Maddeleşmesi, içinde: Cinsiyetli Olmak, Sosyal Bilimlere Feminist Bakışlar, YKY, 2007, s: 67-84.
  • Judith Butler, Taklit ve Toplumsal Cinsiyete Karşı Durma, Agora Feminist Kitaplık, 2007.
  • Judith Butler, Bedensel Yazıtlar, Performatif Altüst Edişler, içinde: Cinsiyet Belası, Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, s: 214-231.
  • Judith Butler, Performans Olarak Kimlik, içinde: Eleştirel Bakış-Entelektüellerle Söyleşi, derl. Peter Osbourne, Dost Kitabevi Yayınları, 1999; 6. Bölüm, s: 142-161. (söyleşi tarihi Ekim 1993).
  • Judith Butler, Toplumsal Cinsiyet Yanıyor: Sahiplenme ve Yıkma Sorunları, Defter, sayı: 34; 1998, s: 123-141. (içinde: Judith Butler, Bodies That Matter; on the Discoursive Limits of Sex, 1993)
  • Judith Butler, Önsöz (1999) ve Önsöz (1990)  içinde: Judith Butler, Cinsiyet Belası, Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, 1990, Metis Yayınları, 2005; s: 11-32 ve 33-39.
  • kinky imam, cins(iyet)e ihanet, Siyahi, s: 3, Eylül-Ekim 2005.
  • Margaret Soenser Bren, Warren J. Blumenfeld, “Burada Bir Şahıs Var”: Judith Butler ile Söyleşi, (2001), Siyahi, s: 3, Eylül-Ekim 2005.
  • Vanessa Baird, Transgender: “Gökteki Yıldızlar Gibi”, içinde: Cinsel Çeşitlilik, Yönelimler, Politikalar, İhlaller, 8. Bölüm, Metis, Mart 2004.
  • Yaşar Çabuklu, Sabit Cinsel Kimliklerden Müphem Cinselliklere: Queer, içinde: Bedenin Farklı Halleri, Kanat Yayınları, 2006, s: 65-76.
  • Atölye notları: Cinsiyet/Toplumsal Cinsiyet/Cinsellik Atölyesi (Sınır İhlalleri ve Yeniden Anlamlandırmalar/Foucault, Butler, Queer (Aksanat/: Sibel Yardımcı- Özlem Güçlü, Mayıs 2008).
  • Janet Wolff, Bedenselliği İade Etmek: Feminizm ve Beden Politikaları, içinde: Yirminci Yüzyılda Dans Sanatı: Kuram ve Pratik, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2007; s: 168-186
  • Jane C. Desmond, Farklılığı Bedenleştirmek: Dans ve Kültürel Çalışmalardaki Sorunlar, içinde: Yirminci Yüzyılda Dans Sanatı: Kuram ve Pratik, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2007; s: 244-269.
  • Berna Kurt,Dans Erkeği “Bozar” mı? Sinop’ta Köçeklik Geleneğine Kısa Bir Bakış“, Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, sayı: 3, Haziran 2007.