Selin Aydınoğlu

Amatör Sanat temasıyla bu yıl ikincisini düzenlediğimiz Ömer Faruk Kurhan Kültür Sanat Buluşmalarında ikinci panelimizin konusu Amatör Sanat Deneyimleri. Bu panelle bir yandan Amatör sahne sanatlarıyla aktif bir şekilde uğraşmış olan, ya da hala uğraşan panelistlerimizden, içlerinde yer aldıkları oluşumlarla ilgili süreçlerini, deneyimlerini dinlerken, aynı zamanda günümüzde amatör sanat yapmanın olasılıklarını da hep birlikte tartışmayı hedefliyoruz.

Birbirinden değerli panelistlerimizi tanıtıp sözü onlara bırakmadan önce, neden “Amatör Sanat” üzerine tartışma gereği duyduğumuzla ilgili birkaç şey söylemek isterim. İlk panelde 1980 sonrası Amatör Sahne sanatlarına dair tarihselleştirmeleri içeren sunumları dinledik ve Ömer Faruk Kurhan’ın çalışmaları ve yazılarından yola çıkarak Amatör Sanatı bizim anladığımız şekilde tanımlamaya ve kavramsallaştırmaya çalıştık. İlk panelde de belirtildiği gibi, amatörün kelime anlamına arama motorlarından baktığımızda ilk olarak bir işi para kazanmak amacıyla değil, zevk için yapan kimse olduğunu görüyoruz.  Ya da genel algıyla bir işin profesyonel eğitimini almadan, belirli bir seviyenin altında uygulanmasına da amatörizm diyebiliriz. Panelistlerimizin belki de hepsinin ortaklaştığı bir nokta şu, sanatı amatör ruhu kaybetmeden yapmak isterseniz, bu işin ekonomisini sürdürmek çok zor. Peki buna rağmen amatör sanat neden bu kadar değerli? Bu soruya verilebilecek birçok yanıt olabilir. Öncelikle hakim ideoloji hayatımızın bir çok alanı gibi, nasıl sanat yapılması gerektiğini de tanımlıyor. Sanatı belirli ifade kalıplarıyla, belirli konularla, hatta belirli dillerle ve cinsiyetlerle sınırlıyor. Eğer sanatçıysanız – eğitimli olup olmamanız fark etmez – ve sanatsal üretiminizle anlatacaklarınız hakim ideolojinin görüşleriyle örtüşmüyorsa, para kazandıracak profesyonel sanat işlerinde var olma şansınız pek yok. Bu yüzden baskılarla, engellerle karşılaşmanız, sürekli mücadele etmeniz gereken bir alandasınız. Bu sebeple amatör sanat oluşumları, bunların desteklendiği organizasyonların var olması için mücadele etmek bize dayatılan görüşlerin karşısında yer alanların, düşüncelerini, alternatif görüşlerini özgürce ifade etmeleri açısından ve bu düşüncelerin var oluşlarını sürdürmeleri açısından oldukça önemli. Sanatın ifade özgürlüğü yaratan, kişiyi ve grupları dönüştürücü gücü sadece eğitimli sanatçıların değil, yine “hakim ideolojiyle bir şekilde ters düşen”, etnik grupların, farklı cinsiyetlerin ya da sadece farklı düşünen orta sınıf muhalifler olarak bizler için de oldukça önemli. Çarkın içinde bir şekilde var olmak için yer alsanız bile, beyaz yakalı çalışan, öğretmen doktor vs. olarak amatör sanat yapmanız, çıkaracağınız ürün nitelikli olmasa dahi toplumun özgürce kendini ifade etmesini sağlayacak entelektüel yaşamsal döngülerin gelişmesi açısından çok değerli. Yine aynı şekilde kabul görmeyen etnik gruplar, göçmenler, kadınlar, açısından da bir hayata tutunma biçimi olarak amatör sanat yapabilmenin önemi tartışılmaz.

Bunların hepsine panelistlerimiz kendi deneyimleriyle birer örnek oluşturuyorlar. Dilerseniz bu tartışmalara hep birlikte panelistlerimizi dinledikten sonra devam edelim. Kısaca size panelistlerimizi tanıtmak isterim;

Aysel Yıldırım; oyuncu yazar ve yönetmen. Boğaziçi Üniversitesi Mütercim Tercümanlık Mezunu, yüksek lisansını İstanbul Üniversitesi Kadın Çalışmaları alanında Feminist Tiyatro tezi ile tamamladı. Öğrencilik yıllarında BÜO’da başladığı oyunculuğa, mezun olduktan sonra BGST tiyatro ve birçok proje ile devam ediyor. Aysel bize 1990 sonrası Feminist Tiyatro çalışmalarına dair bir sunum yapacak.

Bercuhi Berberyan; amatör tiyatrocu, yazar, ressam. İlkokul öğretmenliğinden emekli oldu. Eşi Arto Berberyan’ın amatör tiyatro grubunda oyuncu ve kostüm tasarımcısı olarak görev aldı. Eşinin vefatından sonra, Berberyan Kumpanyası’nın yöneticiliğini üstlendi. Aynı zamanda birçok kitabı ve köşe yazıları bulunuyor. Bercuhi Berberyan bize Arto Berberyan dönemi ve sonrasında Berberyan Kumpanyası’nı anlatacak.

Dr. Okan Ö. Cinemre; Kabataş Erkek Lisesi ve Cumhuriyet Üniversitesi Tıp fakültesi mezunu. Halen Antalya’da Beyin, Omurga ve Sinir Cerrahisi Uzmanı olarak çalışıyor. Aynı zamanda 25 yılı aşkın süredir oyuncu, eleştirmen ve süpervizör olarak tiyatro ile uğraşıyor. Baküs Sahne &A tölye ve Aklın Yolu Düşünce Topluluğu kurucu üyesi. Okan bize Antalya’da kurduğu Baküs sahne bünyesinde yaptıkları amatör sanat çalışmalarını anlatacak.

Selda Öztürk; müzisyen. Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Mezunu, İTÜ Müzikoloji ve Müzik Teorisi alanında doktorası var, Müzik hayatına BÜFK’te başladı, BGST Kardeş Türküler projesinde solist ve perküsyon sanatçısı, aynı zamanda vokal ve perküsyon eğitmeni. Ayrıca 2009 yılından beri çalışmalarına devam eden kadın ritm topluluğu Ritim Kolektif kurucusu ve eğitmenlerinden. Selda bize Roşin ve Hevin ile birlikte göçmenlerde bir hayata tutunma ve kimlik oluşturma biçimi olarak yaptıkları müzik çalışmalarından bahsedecek.

Hevin Bilal; 11 sene önce Suriye’den Türkiye’ye geldi. Ev hanımıydı, iki aydır tekstil üzerine işçilik yapıyor, İki kız iki erkek olmak üzere dört çocuk annesi. İnsan Kaynaklarını Geliştirme Vakfı’nda Selda ile birlikte müzik çalışmalarında yer aldı.

Roşin Barazi; 10 sene önce Suriye’den Türkiye’ye geldi, Üniversitede Arap Dili üzerine çalışıyordu, Ankara’da ilk yardım eğitimi aldıktan sonra iki yıl sağlık aracında çalıştı, İnsan Kaynaklarını Geliştirme Vakfı’nda kolaylaştırıcılık yapıyor.  Kendisi de Hevin gibi İKGV’de müzik çalışmalarında bulundu.

Maral Çankaya; Boğaziçi Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları bölümünden mezun. Öğrencilik yıllarında BÜO ve BÜKAK’ta çalışmalar yürüttü. Mezuniyet sonrası BÜO ve BÜKAK’a danışmanlık yaptı ve tiyatroda oyunculuk, sahne tasarımı ve metin yazarlığı çalışmalarına devam etti. Aynı zamanda Kadir Has Üniversitesi Film ve Drama yüksek lisans programında dramatik yazarlık bölümünden bu sene mezun oldu, dijital tiyatro üzerine çalıştı. Bir yandan da ortaokullarda tiyatro eğitmenliği yapıyor. Maral bize Boğaziçi Üniversitesi kulüpleri BÜFK ve BÜO özelinde yürütülen kültür sanat çalışmalarından bahsedecek.